Waar nu bundels van rijbanen, een spoortalud en brede rivier met hoge dijken beeldbepalend zijn, leeg en afstandelijk om zich heen grijpend, ligt straks het nieuw levendige hart van Zwijndrecht. Deze groene tuinstad met industriële trekken zich kerend richting het station. In een gebied van 32 hectare ontstaat ruimte voor woningbouw, stedelijke voorzieningen en veel omgevingskwaliteit.
Het Stationskwartier is een belangrijke gebiedsontwikkeling in Zwijndrecht en maakt deel uit van de Oude Lijn – de lineaire verdichtingsopgave in Zuid Holland waarlangs het grootste deel van de woningbouwopgave in de provincie wordt gerealiseerd. In de Drechtsteden betekent dit dat binnen een straal van 1 km rondom stations veel woningen worden gebouwd en zodoende het draagvlak voor openbaar vervoer te vergroten. De Spoorzonelocaties spelen als multimodaal bereikbare, binnenstedelijke ontwikkelingslocaties een sleutelrol bij het verwezenlijken van de doelstelling om het grootste deel van de groei binnenstedelijk te realiseren. Verdichting rondom de stations Dordrecht en Zwijndrecht maken het mogelijk de gemeenten aan te sluiten op hoogfrequent railvervoer en de waardevolle landschappen, die de regio omringen, te ontzien.
In Zwijndrecht heeft deze zoektocht een extra dimensie gekregen, namelijk het toevoegen van ruimtelijke kwaliteit. Dat betekent het verbeteren van de verblijfskwaliteit voor voetgangers, het aansluiten bij de (beoogde) Zwijndrechtse identiteit en het creëren van een aantrekkelijk stads centrumgebied.
Een stedelijk leefmilieu gelegen naast grootschalige infrastructuur (spoor en A16) vraagt om ontwerpen met beperkingen. Een hogere geluidbelasting is onder voorwaarden acceptabel voor de woningen. Daarnaast speelt het aspect van het groepsrisico als gevolg van het transport van gevaarlijke stoffen over het spoor. Hierdoor wordt er binnen 30m van het spoor niet gebouwd en worden kwetsbare groepen niet ondergebracht in de nabijheid van het spoor. De infrastructurele beperkingen zijn straks onzichtbaar door vier ruimtelijke bouwstenen: groen en stedelijk, het leggen van verbindingen met de omgeving, het vormgeven aan de Poort van Zwijndrecht en in alle gevallen de voetganger en fietser centraal.
Tussen de dominantie van viaducten, snelweg en spoordijk liggen fragmenten van de industriële tuinstad die straks samen het nieuwe hart vormen van Zwijndrecht. Liefdevol rationele architectuur met veel groen rondom beschrijft een volgende stap in de ontwikkeling van het dorp. Ooit een lintdorp op weg naar hert veer naar Dordrecht en later meer een tuindorp die tot bloei kwam tegelijk met een grote golf van industrialisatie.
Het Stationskwartier is goed bereikbaar, zichtbaar, centraal en gelegen bij de rivier: een unieke plek waar het straks goed wonen, werken en verblijven is. De tuinstad-identiteit zorgt ervoor dat groen en rood elkaar versterken en breuken in het stedelijk weefsel worden hersteld. In het Stationskwartier komt het nieuwe Zwijndrecht samen.
Omdat de ontwikkeling van het Stationskwartier een lange looptijd heeft is het met name van belang een sterke ruimtelijke en functionele structuur neer te zetten waarin kwaliteit wordt gewaarborgd. Het Masterplan geeft de kaders aan voor later op te stellen projectplannen en bestemmingsplannen. Om voldoende flexibiliteit in het plan te houden zijn de kaders beperkt tot essentiële zaken om kwaliteit in de toekomst te garanderen; stedenbouwkundige structuur, routes en verbindingen, raamwerk van openbare ruimte, globale stedenbouwkundige verkaveling en woonmilieus.
