Ruimte voor de Randstad – 3

Leidse Regio

In de Nederlandse kustregio komen veel belangen bij elkaar. De vraag naar wo¬ningen is nog steeds zeer hoog en de bedrijvigheid zoekt ruimte. De gemeentes kennen grote onderlinge verschillen voor wat betreft profiel en prioriteiten. Om hierin afstemming en samenhang te bereiken is een nauwgezette studie van de inpassing van infrastructuur essentieel. Ten eerste omdat wegen en de structuur van wegen gro-tendeels bepalend zijn voor de ruimtebeleving. In de tweede plaats omdat, heel letterlijk, de auto, de fiets en het openbaar vervoer de onderlinge verbindingen tussen de gemeentes vormen.

De Randstad is een miljoenenstad waar al tijden niet systematisch aan ruimtelijke ordening wordt gedaan. Dat dit relatief lang goed gaat ligt aan de unieke opbouw van de Randstad. Polycentrisch met veel ruimte tussen de kernen. Nu de ruimte op begint te raken wordt het gemis aan planning voelbaar, groei van onderop bereikt de grenzen van z’n kunnen. Het is het einde van een tijdperk waar ook de Leidse regio nu mee wordt geconfronteerd. Deze regio is de Randstad in een notendop. De aanleg van de Rijnlandroute die oost met west moet verbinden toont de onmacht. De route kiest de weg van de minste (politieke) weerstand. Infrastructuur als een op zichzelf staand probleem wat, bij afwezigheid van de Rijksoverheid, opgelost dient te worden door een Provincie zonder plan, geflankeerd door machteloze gemeentebesturen. Eindstand is een ruimtelijk onverklaarbare optelsom van stukken asfalt die zigzaggend de toch al volle regio verder in verwarring brengt. Zonde, want het geheel van wonen, werken, recreëren en verplaatsen kan immers zo veel meer zijn dan de som der delen. Deze kleine studie schetst een breder perspectief door met wegen verbanden te leggen, bij voorkeur soepel en aantrekkelijk en passend bij het karakter van de omgeving.

De Hollandse Kustboulevard

De Hollandse Kustboulevard vormt in deze visie een nieuwe verbin­ding voor de steden en dorpen die tussen IJmuiden en Den Haag gelegen zijn. De Boulevard vervangt de A44/N44, het huidige snelwegsurrogaat dat bij Burgerveen nabij Nieuw Vennep van het snelwegennet af­buigt en via een wonderlijke parcours eindigt bij het Malieveld in Den Haag. Voorgesteld wordt een ladderstructuur van wegen. De Kustboulevard als regionale weg parallel aan de A4. Middels een serie van dwarsverbindingen, waaronder de Rijnland­route, wordt de Boulevard gekoppeld aan het nationale net van snel­wegen.

De Kustboulevard herstructureert daarmee het gehele centrale kust­gebied en zal de dorpen en steden hierin weer een duidelijke oriëntatie en herkenning geven. Rond de boulevard kan bovendien een wijdmazig stratennet aangelegd worden waardoor minimaal honderdduizend woningen in lage dichtheid in het groen kunnen worden ge­bouwd. Op dezelfde wijze zou het voormalig vliegkamp Valkenburg ontwikkeld kunnen worden. Niet als de zoveelste uitbreiding van een uitbreiding, maar als een veel opener en groener woongebied.

Urgentie

De nieuwe Hollandse Kustboulevard roept een halt toe aan de dominantie van verkeer, aan de versnipperde verstedelijking en het verlies aan landschappelijke kwaliteiten die met name rond Haarlem en Leiden voelbaar zijn. Een heldere ordening geeft het gebied weer een duidelijke hartlijn en maakt de Nederlandse kustzone breder en groener; de kust kiest.

De Randstad is een miljoenenstad waar al tijden niet systematisch aan ruimtelijke ordening wordt gedaan. Dat dit relatief lang goed gaat ligt aan de unieke opbouw van de Randstad. Polycentrisch met veel ruimte tussen de kernen. Nu de ruimte op begint te raken wordt het gemis aan planning voelbaar, groei van onderop bereikt de grenzen van z’n kunnen. Het is het einde van een tijdperk waar ook de Leidse regio nu mee wordt geconfronteerd. Deze regio is de Randstad in een notendop. De aanleg van de Rijnlandroute die oost met west moet verbinden toont de onmacht. De route kiest de weg van de minste (politieke) weerstand. Infrastructuur als een op zichzelf staand probleem wat, bij afwezigheid van de Rijksoverheid, opgelost dient te worden door een Provincie zonder plan, geflankeerd door machteloze gemeentebesturen. Eindstand is een ruimtelijk onverklaarbare optelsom van stukken asfalt die zigzaggend de toch al volle regio verder in verwarring brengt. Zonde, want het geheel van wonen, werken, recreëren en verplaatsen kan immers zo veel meer zijn dan de som der delen. Deze kleine studie schetst een breder perspectief door met wegen verbanden te leggen, bij voorkeur soepel en aantrekkelijk en passend bij het karakter van de omgeving.

De Hollandse Kustboulevard

De Hollandse Kustboulevard vormt in deze visie een nieuwe verbin­ding voor de steden en dorpen die tussen IJmuiden en Den Haag gelegen zijn. De Boulevard vervangt de A44/N44, het huidige snelwegsurrogaat dat bij Burgerveen nabij Nieuw Vennep van het snelwegennet af­buigt en via een wonderlijke parcours eindigt bij het Malieveld in Den Haag. Voorgesteld wordt een ladderstructuur van wegen. De Kustboulevard als regionale weg parallel aan de A4. Middels een serie van dwarsverbindingen, waaronder de Rijnland­route, wordt de Boulevard gekoppeld aan het nationale net van snel­wegen.

De Kustboulevard herstructureert daarmee het gehele centrale kust­gebied en zal de dorpen en steden hierin weer een duidelijke oriëntatie en herkenning geven. Rond de boulevard kan bovendien een wijdmazig stratennet aangelegd worden waardoor minimaal honderdduizend woningen in lage dichtheid in het groen kunnen worden ge­bouwd. Op dezelfde wijze zou het voormalig vliegkamp Valkenburg ontwikkeld kunnen worden. Niet als de zoveelste uitbreiding van een uitbreiding, maar als een veel opener en groener woongebied.

Urgentie

De nieuwe Hollandse Kustboulevard roept een halt toe aan de dominantie van verkeer, aan de versnipperde verstedelijking en het verlies aan landschappelijke kwaliteiten die met name rond Haarlem en Leiden voelbaar zijn. Een heldere ordening geeft het gebied weer een duidelijke hartlijn en maakt de Nederlandse kustzone breder en groener; de kust kiest.

Type opdracht: Ontwerpend onderzoek Looptijd: 2012 Status: Afgerond Download: Ruimte voor de Randstad - Leidse Regio (pdf)