Steeds meer Nederlanders wonen alleen. In steeds kleinere woningen gebouwd in steeds vollere steden. De ruimte wordt schaarser, terwijl de behoefte aan ontmoeting, aan buiten, aan vrijheid, juist door de samenstelling van de huishoudens waarschijnlijk alleen maar toe zal nemen. Pocketplaatsen zijn een antwoord inde vorm van een collectieve ruimte van woongebouwen. Een intermediair op de overgang naar de openbare ruimte van de stad.
Van oudsher staan de Hollandse steden bekend om hun egalitaire en libertijnse karakter. De stad is van ons allemaal. Samen leven is de culturele kern van onze Nederlandse samenleving. Hierin is de openbare ruimte de plek van iedereen en de omgeving waarin iedereen zich vrijelijk kan bewegen. Gebouwen dragen op hun beurt bij aan de ruimtelijkheid van de stad. Iedere generatie geeft opnieuw vorm aan de samenleving. Recentelijk zien we een nieuw soort gebouwen ontstaan waarin collectiviteit wordt gezocht. Met daarin functiemenging en mogelijkheden van ontmoeting die tegemoet komen aan de behoeftes van de bewoners en die effecten van eenzaamheid en isolatie tegengaan. Met aantrekkelijke functies op de begane grond, met open entrees, met sociale contacten.
Pocketplaatsen zoeken de collectiviteit in de buitenruimte. Pocketplaatsen maken ruimte waar deze schaars wordt. Een nieuwe vorm van openbare ruimte waarin plekken ontstaan voor ontmoeting, ontspanning, afstand, vrijheid. De hypothese is dat deze pocketplaatsen als sociaal ontwerp bijdragen aan het welzijn van bewoners en de gebruikers in een volle stad. Pocketplaatsen zijn een verrijking voor het stadsweefsel en een handreiking bij het vormgeven aan de nieuwe Hollandse stad. Ruimte maken voor nu en voor toekomstige generaties.
De oorsprong van deze benadering ligt in het Havenkwartier in Rijswijk. De transformatie van het Havengebied naar een gemengd stedelijk gebied gaat gepaard met verdichting en het toevoegen van ongeveer 2.500 woningen. Van een gestructureerd, maar enigszins grofstoffelijk gebied met een volledige focus op (laagwaardige) bedrijvigheid en logistiek zal het Havenkwartier transformeren naar een gemengd gebied met fijnmazige ordening waarin de openbare ruimte uitnodigt tot verblijf en een divers gebruik en waarin de bebouwing met een menselijke maat verschillen kan opnemen en een variëteit aan functies kent. Van niemandsland naar place to be. Het gemengde karakter van het toekomstige gebied met wonen naast werken, oud vermengd met nieuw, vraagt om een daadwerkelijk openbaar karakter van de omgeving. De inrichting van de buitenruimte is daarom een cruciale factor bij de transformatie van het gebied. Alle ontwikkelaars leveren 20% grond in om terug te geven aan de maatschappij. Plekken, pleinen en passages die een aanvulling zijn op de wegen, havenbekkens en kades. Ruimte die op de percelen verrijkt de structuur van de openbare ruimte. Iedere ontwikkelingen levert daarmee een bijdrage aan de structuur van de stad.
Het onderzoek naar Pocketplaatsen beoogt invloed uit te oefenen op het huidige beleid ten aanzien van percentages openbare ruimte en de integratie van open groene en ecologische structuren in het huidige ontwerpkader. Het onderzoek geeft meerwaarde aan datgene wat intrinsiek in de plannen aanwezig is en intuitief reeds betekenis heeft.
