De officiële onthulling is op zaterdag 16 september, maar Leidenaars die er een kijkje willen nemen, kunnen de ’Rob Schilperoort memorial’ aan de Wassenaarseweg al bewonderen. Het kunstwerk, dat de vorm heeft van een ’portaal’ waarin het logo van het Leiden Bio Science Park is verwerkt, staat bij de ingang van een park dat ook al naar de initiatiefnemer van het bedrijvenpark is vernoemd.
De bedrijven op het Leiden Bio Science Park richten zich nu hoofdzakelijk op (bio)farmacie, maar begin jaren negentig was niet duidelijk dat het die kant op zou gaan. De Leidse hoogleraar Moleculaire biologie Rob Schilperoort (1938-2012) was zelf meer geïnteresseerd in de mogelijkheden van plantenveredeling. Hij had hoop op de komst van ’groene’ biotech naar Leiden, maar hij kreeg de publieke opinie in Nederland en de Europese Unie niet mee.
Nog bij zijn afscheid als hoogleraar in 2000 kon Schilperoort kwaad worden als genetisch veranderde soja, rijst en tomaten als ’Frankensteinvoedsel’ werden bestempeld. „De enige manier om snel wat aan de honger te doen, is gewassen ontwikkelen die een hoge opbrengst hebben en niet bespoten hoeven te worden omdat ze ongevoelig zijn voor ziekten”, zei hij destijds in het Leidsch Dagblad. Leiden verloor het onderzoek naar genetische verandering van voedselgewassen uiteindelijk aan de ’Food Valley’ van de Universiteit Wageningen.
Doodgeërgerd
Schilperoort is van meet af aan erkend als één van de grondleggers van het Bio Science Park. Hij verdedigde zijn visie steeds fel, deed zijn uiterste best om te voorkomen dat andere bedrijfstakken zich in het gebied zouden vestigen en hij had er de pest over in als dat niet lukte. „Ik heb me doodgeërgerd aan dat geldverslindende bouwwerk van het Hoogheemraadschap van Rijnland”, zei hij bij zijn afscheid. De Universiteit Leiden vroeg in 2009 aan architectenbureau Studio Hartzema om op de plek van het Clusius Laboratorium een park te ontwerpen dat zijn naam zou dragen.
Buiten kringen van de gemeente en de Universiteit Leiden wisten weinigen van de rol die Schilperoort speelde als aanjager van het Bio Science Park. Pas nadat stadshistoricus Cor Smit in 2019 het boek ’BioPartner. Startmotor en smeerolie van het Bio Science Park’ publiceerde, kreeg zijn betekenis voor de stad algemene bekendheid.
Contemplatie
Dat resulteert nu in een eerbetoon in de vorm van een poort. Studio Hartzema in Rotterdam ontwierp een kunstwerk in twee delen, die ’de ontmoeting van ondernemerschap en wetenschap’ moeten verbeelden. Aan de zuidzijde is een betonnen bankje gemaakt, dat moet uitnodigen tot contemplatie. Dat is, schrijft architect Henk Hartzema, ’een eerbetoon aan de mens Rob Schilperoort, die het heerlijk vond om op een bankje zittend om zich heen te kijken en – bijvoorbeeld met zijn dochter – de wereld even door te nemen’.
Het Schilperoortpark, waartoe het portaal toegang geeft, is een groene hoogbouwwijk. Voormalige paviljoens van het AZL zijn verbouwd tot appartementen en er zijn twee woontorens bijgekomen, zoals luxe studentenhuisvesting onder de naam ’Clusius’. Ook vegetarisch restaurant Lab071 heeft er een plekje gekregen. Het park vormt een eenheid met de gebouwen van de Hogeschool Leiden en de studentenflats De Zwarte Dozen van studentenhuisvester Duwo.
Wilfred Simons, Leidsch Dagblad, 1 september 2023
